Waar het donateursvertrouwen aan het begin van het jaar nog hoog stond (met een recordhoogte in maart), is het indexcijfer sindsdien gedaald. Bij de vorige enquête van WWAV, toezichthouder CBF en onderzoeksbureau Kien onder het Nederlandse Donateurspanel (NDP) werd de verdere daling al voorspeld, maar nu blijkt het vertrouwen te zijn gezakt van -12 naar -25. Het indexcijfer is het laagste in ruim zeven jaar.
Het donateursvertrouwen volgt voor het eerst in lange tijd weer de trend van het consumentenvertrouwen zoals gemeten door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), zij het in minder extreme mate. Het CBS mat het laagste vertrouwen ooit (-59): een nieuw dieptepunt na vorig kwartaal (toen -50 het laagste punt ooit was). Kijkend naar het vertrouwen per maand zien de onderzoekers de daling ook op maandniveau duidelijk terug (-17 in juli, -25 in augustus en -30 in september). De daling komt vooral doordat 62 procent van de panelleden verwacht dat Nederlanders in de komende twaalf maanden minder aan goede doelen gaan geven. Twintig procent van de panelleden verwacht zelf ook minder te gaan doneren. Dat komt vermoedelijk door het historisch lage consumentenvertrouwen en de verschillende crisissen die Nederlanders op hun bord krijgen, onder andere op het gebied van energie en inflatie.
Vertrouwen in instanties
Het NDP wordt ook altijd gevraagd naar andere onderwerpen die betrekking hebben op het doen en laten van goededoelenorganisaties. In september is dat altijd het vertrouwen dat mensen hebben in instanties. Goede doelen genieten nog altijd relatief het meeste vertrouwen. Kleine lokale organisaties, landelijke organisaties en de CBF-Erkenning worden door dertig tot veertig procent van de respondenten vertrouwd. Het vertrouwen in kerken is met 22 procent het hoogste wat het sinds 2019 is geweest. Daar staat tegenover dat de media (21 procent), de overheid (veertien procent) en grote bedrijven (acht procent) veel minder worden vertrouwd dan de afgelopen drie jaar. De onderzoekers voegden drie nieuwe instanties toe om een breder beeld te krijgen van het vertrouwen dat mensen hebben. De wetenschap (52 procent), de politie (vijftig procent) en andere mensen (34 procent) scoren relatief erg goed.
Privacy
De respondenten kregen daarna enkele stellingen over privacy bij goede doelen voorgeschoteld. De laatste keer dat die vraag deel was van het onderzoek was in 2019, net na de invoering van de AVG. Het is voor donateurs niet duidelijker geworden hoe een goed doel aan hun gegevens komt: 55 procent heeft dat niet duidelijk, net als drie jaar geleden. ‘Een opvallend hoog cijfer, aangezien mensen op een bepaald moment bij het steunen hun adresgegevens hebben achtergelaten,’ aldus de onderzoekers. Ook hun kennis over welke persoonsgegevens goede doelen in bezit hebben is niet enorm gestegen (van 26 naar dertig procent). Ook weten 55 procent van de respondenten niet hoe zij zich moeten uitschrijven bij een goed doel dat zij steunen, net als in 2019. Tot slot heeft 36 procent van de respondenten het gevoel dat het goede doel zorgvuldig omgaat met privacy. Dat is zelfs iets minder dan in 2019. ‘Hier is voor goede doelen wellicht werk aan de winkel,’ schrijven de vraagstellers.
Waardering van goede doelen
Ook over of donateurs zich gewaardeerd voelen door de goede doelen die ze steunen legden WWAV, CBF en Kien vijf stellingen voor. Opvallend is dat de helft van donateurs desgevraagd niet kan aangeven of ze zich gewaardeerd voelen. Waarom dat is, is door de onderzoekers met de opgevraagde data niet te achterhalen. Van de mensen die wel een duidelijke mening hebben over hun waardering, geeft ongeveer driekwart van die groep aan waardering te voelen. 55 procent van de respondenten voelt zich net zo gewaardeerd wanneer ze een klein bedrag geven ten opzichte van een groter bedrag.
Ook op de vraag of men regelmatig bedankt wordt door de goede doelen die zij steunen wordt wisselend gereageerd. 31 procent wordt regelmatig bedankt, 27 procent niet. De overige 42 procent geeft – opnieuw – ‘geen mening’ als antwoord. Op de vraag of de communicatie die zij krijgen van goede doelen ervoor zorgt dat zij zich meer betrokken voelen zijn de reacties vergelijkbaar. 34 procent zegt dat de communicatie helpt, 21 procent zijn het met de stelling oneens. 45 procent is neutraal.
Veel panelleden zijn het wel eens met de stelling: goede doelen maken mij duidelijk dat ze niet zonder de steunen van donateurs zouden kunnen bestaan. 63 procent geeft aan het eens te zijn met die stelling. ‘Blijkbaar zijn goede doelen goed in staat om de noodzaak van donateurs duidelijk te maken.’ Slechts negen procent vindt dat dit niet duidelijk gemaakt wordt.
Rapport
Lees het volledige rapport van september 2022 en alle voorgaande rapporten via de website van WWAV.
