Editorial

Begin jaren 90 begon ik in te zien dat fondsenwerving eigenlijk een vak is en niet een soort uit de hand gelopen vrijwilligerswerk. Bij een vak hoort een medium. Daarom hebben we in 1998 Funds Magazine opgericht, later omgedoopt tot Vakblad Fondsenwerving. Eerst met een hoofdletter maar sinds enige tijd met een kleine letter: Vakblad fondsenwerving. Daar zullen we ons nog wel een paar keer in vergissen.

Verandering en innovatie in fondsenwerving lijken steeds sneller te gaan, vooral in de digitale wereld. Lees in dit blad het verhaal van Walter van Kaam over (de vele vormen van) onlinewerving. Denk ook aan SEPA (Single Euro Payments Area) en vanaf 2018 PSD2 (Payment Service Directive 2), die als een storm door de betaalwereld trekken. Dat gaat het betaalgedrag van donateurs veranderen en dus ook de fondsenwerving. We gaan van acceptgiro en automatische incasso naar slimme betaalapps, met de gever zelf aan de knoppen. Stormachtige ontwikkelingen, waar lang niet elk goed doel meteen een antwoord op heeft.

Vanaf de jaren 50 was Harold Sumption (1917-1998) de pionier die met spectaculaire responsadvertenties in de kranten en later met direct mail de basis legde voor Oxfams zeer succesvolle fondsenwerving.

In de tijd dat Gerrit Zalm en Joop Wijn het voor het zeggen hadden was er weinig kritiek op het functioneren van de Belastingdienst. Dat was in de tijd van de paarse krokodil die het symbool werd voor regelzuchtige bureaucratie. Regelzucht heeft niet alleen te maken met de manier waarop de burger een strak regime van regels en voorschriften wordt opgelegd. Regelzucht ontstaat ook in de fase daarvoor, zoals de beslissing dat de fiscus ook belast moest worden met de uitvoering van regelingen als de zorgtoeslag, het kindgebonden budget, de huurtoeslag en de kinderopvangtoeslag.

De Vereniging van Fondsenwervende Instellingen (VFI) werd in 2016 Goede Doelen Nederland (niet GDN!). In datzelfde jaar werd Het Instituut Fondsenwerving omgedoopt in Nederland Filantropieland. De samenwerkingsvorm van de brancheorganisaties in ons werkveld heet Samenwerkende Brancheorganisaties Filantropie (SBF). Alleen bij de vermogensfondsen kan je zien dat dat geld ooit bijeengebracht is: Vereniging van Fondsen (FIN). In rap tempo is zo het begrip fondsenwerving verdwenen.

Ook de fondsenwerving komt langzamerhand in de greep van de disruptie. Onlinewerving mag dan nog niet gebracht hebben wat we er al langere tijd van verwachten – lees het artikel in dit nummer door Walter van Kaam – het heeft hoe dan ook gezorgd voor een ingrijpende verandering op de werkvloer van fondsenwervers en communicatiemensen. Je zult zien dat er volgend jaar veel meer goede doelen meedoen aan de jaarlijkse benchmark, om te profiteren van de vele informatie die dat oplevert. Alleen daardoor al zal onlinewerving zich steeds verder ontwikkelen.

Begin juli maakte het Centraal Bureau Fondsenwerving bekend welke goede doelen behoren tot het eerste contingent dat onder de nieuwe erkenningsregeling valt. Zij mogen vanaf die datum officieel de titel ‘erkend goed doel’ voeren.

Vorig jaar lieten we in ons dubbeldikke jubileumnummer zien hoezeer de fondsenwerving de afgelopen jaren is veranderd. In dit nummer geef ik in het artikel ‘Uitdagende tijden en nieuwe kansen’ in het kort nog maar eens een overzicht van de belangrijkste veranderingen.

Dit is het honderdste nummer van Vakblad Fondsenwerving. Een goede aanleiding om de, zeer ingrijpende, veranderingen in de fondsenwerving en de filantropie in de achter ons liggende jaren in kaart te brengen. Een bewaarnummer, waarin we terugzien en vooruitkijken.