Om lid te worden moet je contributie betalen en het is niet voor iedereen inzichtelijk wat de voordelen zijn van een lidmaatschap. De meest in het oog springende functie is het netwerken. Veel mensen vinden het prettig om vakgenoten (beter) te leren kennen en zo nu en dan met hen van gedachte te kunnen wisselen. Voor mij was dat de belangrijkste reden om lid te worden.

Wat veel minder in het oog springt is dat het IF ook een vertegenwoordigende functie heeft. Er worden beslissingen genomen op politiek niveau, die ons werk beïnvloeden. Ook nu staan er belangrijke beslissingen op het punt om genomen te worden, waardoor de regels waaraan we ons als fondsenwervers moeten houden zullen veranderen. Ik heb het over het validatiestelsel, dat bepaalt hoe de overheid en de filantropische sector samen het toezicht organiseren, op de wijze waarop wij ons vak uitoefenen. Voor de precieze invulling daarvan overlegt de overheid met vertegenwoordigende partijen, zoals het IF. Misschien ga je er als fondsenwerver vanuit dat je belangen vast wel zullen worden behartigd. Toch is dat allerminst het geval. In ieder geval niet in die mate die je van een branchevertegenwoordiger als het IF mag verwachten.

“Wie vertegenwoordigt Kees Vendrik eigenlijk, de fondsenwervers, of de overheid?”

De voorzitter van het IF, Kees Vendrik heeft meermaals uitgesproken dat hij het belangrijk vindt dat de overheid het toezicht op onze bedrijfstak voor zijn rekening neemt. Hij is van mening dat wij fondsenwervers niet zelf in staat zijn om ons werk zodanig te organiseren en uit te voeren, dat we de grenzen van het fatsoen niet overschrijden. Je zou je kunnen afvragen wie Kees Vendrik eigenlijk vertegenwoordigt: de fondsenwervers – waarvoor hij als voorzitter van het IF verantwoordelijkheid draagt – of de overheid.

Recent heeft het IF bekend gemaakt dat de vertegenwoordigende functie niet meer nodig is. Ze vinden het uit de tijd en menen dat er geen belangstelling meer is bij de leden. Dat komt er in de praktijk dan op neer dat de branchevereniging IF niet meer bestaat. En dat wij dus ook niet meer worden vertegenwoordigd.

De gevolgen daarvan zullen we natuurlijk niet meteen volgende maand merken in ons dagelijkse werk. Maar de kans is reëel dat we over een jaar of zo, geconfronteerd worden met regels of beperkingen, die ons werk nog moeilijker maken. Als de spelers (fondsenwervers) bij het bedenken van de spelregels (validatiestelsel) niet betrokken worden, dan hoeven we niet te verwachten dat dat een werkbaar geheel oplevert. Dan wordt het werven van de fondsen, waarmee de goede doelen hun belangrijke werk verrichten, nog moeilijker. Maar dan is het te laat om te klagen over 'die belachelijke regels, waar niemand wijzer van wordt en die helemaal niet nodig waren.’

Dat is wat er gebeuren kan, nu het Instituut Fondsenwerving het laat afweten, in plaats van zich sterk te maken voor de belangen van de fondsenwervers en de fondsenwervende instellingen. Dat is het risico als het IF de functie van belangenbehartiging, die nota bene in de statuten als doelstelling staat, niet meer nodig vindt.

“De leiding van het IF is een plan aan het uitwerken om de vereniging op te heffen.”

Bestuur en directie van het IF stellen dat de leden in belangenbehartiging niet geïnteresseerd zijn. Die conclusie hebben ze getrokken uit een enquête die tussen neus en lippen door aan de leden is voorgelegd, met daarin vragen die niet door professionele onderzoekers waren opgesteld. Gezien deze conclusie zou je verwachten dat de deelnemers aan de enquête geen groot belang bleken te hechten aan belangenbehartiging. Maar de werkelijkheid is dat maar liefst 81,5% van de deelnemers belangenbehartiging beoordeelde als ‘belangrijk tot zeer belangrijk’.

Hoewel feitelijk iedere gevolgtrekking onjuist is als de geënquêteerde niet weet waarvoor zijn antwoorden worden gebruikt en hoewel in alle jaren dat ik lid ben nooit een serieuze poging is gedaan om de leden warm te maken voor belangenbehartiging of ze er serieus bij te betrekken, hebben de leden dus geen enkele aanleiding gegeven om zo’n belangrijke conclusie te trekken. Die komt op het conto van het bestuur zelf. 

Op dit moment is de leiding van het IF een plan aan het uitwerken om de vereniging IF op te heffen. Hoewel een groep leden meermaals in heldere bewoordingen heeft laten weten het niet eens te zijn met deze plannen, is er het IF, onder leiding van Kees Vendrik, veel aan gelegen die plannen door te zetten. Wat ze zouden moeten doen is luisteren naar de leden en in dialoog met hen kijken waar echt behoefte aan is. Maar dat gaat niet gebeuren. De afschaffing van het Instituut Fondsenwerving lijkt aanstaande.