In een tijd waarin de wereld snel verandert en maatschappelijke uitdagingen steeds groter worden, neemt de rol van filantropie een nieuwe dimensie aan. Vermogende individuen en families staan voor de taak om hun middelen niet alleen te gebruiken voor liefdadigheid, maar om een meetbare impact te maken op de samenleving.
Dit artikel verkent hoe moderne filantropen hun strategieën aanpassen om effectief te geven. Ontdek hoe filantropie een brug vormt tussen generaties, waarden en verantwoordelijkheden. Frank Aalderinks, hoofd Filantropie van ABN AMRO, geeft een inkijkje in de denkwereld van grote gevers met wie zij werken. Lessen voor eenieder die met grote gevers werkt.
Verantwoordelijkheid
Het besef dat donaties niet zomaar financiële transacties zijn, maar een bijdrage aan een betere wereld, geeft veel mensen die aankloppen bij een charity desk een gevoel van verantwoordelijkheid. Vooral als mensen grotere bedragen willen doneren, nemen de vragen toe. Hoe plan ik mijn donaties? Welke thema’s kies ik? Hoe verdeel ik mijn geefbudget over gekozen goede doelen? En hoe start ik het gesprek over geven aan goede doelen met mijn kinderen of familieleden?
Het is lastig om keuzes te maken wanneer er een groot bedrag weggegeven kan worden, omdat grote gevers verstrikt raken in het enorme aanbod aan goede doelen en de verschillende manieren van geven. Veel van deze gevers willen op een betrokken manier doneren en zoeken manieren om dichtbij huis impact te maken. Waarom mensen ervoor kiezen om dichtbij huis te geven, is dat zij zich meer verbonden voelen met hun eigen omgeving en de impact van hun donaties daar direct kunnen zien. Herkenbare problemen in de eigen gemeenschap voelen bovendien urgenter aan dan abstractere kwesties verder weg. Daarnaast zien veel gevers hun donaties als een manier om iets terug te geven aan de maatschappij, buurt, stad, of regio waarin ze zelf leven en werken. Dit terwijl er in niet-Westerse landen zoveel impactvol en goed werk gedaan wordt dankzij filantropisch geld. In de praktijk zie je dat uitleg en educatie door filantropie-adviseurs kan helpen om het effect van donaties ver van huis aan te tonen.
Motieven
De meeste mensen doneren omdat ze problemen willen oplossen: een proactieve manier van geven die leidt tot meer betrokkenheid bij het goede doel. Relaties die zich inzetten voor specifieke thema's, zoals de innovatieve behandeling van ziekten, de bescherming van natuur of dierenwelzijn, hebben regelmatig contact met het goede doel en blijven op de hoogte van ontwikkelingen. Deze betrokkenheid resulteert in langdurige en hogere donaties. Andere motieven om te geven zijn: helpen bij rampen en noodsituaties, vanuit een bevoorrechte positie willen delen, voor persoonlijke voldoening, of gewoonweg omdat ze gevraagd worden.
‘Laat de grote gever dichtbij zijn drijfveren blijven, maar ontwikkel samen een heldere geefstrategie’
Filantropen betrokken bij samenleving
In een tijd waarin overheidsbudgetten onder druk staan en subsidies voor sectoren zoals ontwikkelingshulp, educatie, kunst en cultuur worden teruggeschroefd, neemt het belang van privaat geld toe. Belangrijk is om grote gevers te helpen met navigeren, overzicht te verschaffen waar gelden wegvallen, wat prognoses en gevolgen zijn en hoe ze daarop in kunnen spelen. Het kan mensen helpen proactief met een plan te komen en uit te leggen wat hun aanvulling kan zijn op het belangrijke werk van de overheid.
Laat de grote gever dichtbij zijn drijfveren blijven, maar ontwikkel samen een heldere geefstrategie. Vaak geven ze het liefst aan effectieve goede doelen met een bewezen staat van dienst. Dit biedt meer garantie op impact. In een ‘geefplan’ leg je vast hoe je wilt doneren: door een losse donatie te doen, jaarlijks periodiek te geven of een bedrag na te laten aan een goed doel, op basis van een vooropgezette strategie.
Bij voldoende geefbudget wordt regelmatig gekozen voor de opzet van een stichting met anbi-status door een bedrijf of familie. De bank fungeert dan als kraamkamer van nieuwe bedrijfsvermogensfondsen met anbi-status: met structuren die een duidelijke missie nastreven, spelregels die zorgen voor optimale persoonlijke betrokkenheid en flexibiliteit in keuze van thema’s en goede doelen.
Houvast
Grote gevers zijn op zoek naar houvast. Bij de filantropiedesk vragen ze waar hun geld goed terechtkomt en of het goede doel betrouwbaar is. Om alle vragen te kunnen beantwoorden maakt de adviestak uitgebreide analyses van goede doelen die aan klanten worden voorgelegd om in aanmerking te komen voor steun. Ze zoekt goede doelen die effectief bijdragen aan een betere wereld, zorgvuldig omgaan met elke euro, verantwoording afleggen en zich onafhankelijk laten controleren. Daarbij maakt de desk gebruik van diverse bronnen, waaronder een eigen database met daarin meer dan duizend goede doelen en de gegevens van onafhankelijke toezichthouder CBF.
Familie filantropie
Filantropie verbindt families door gesprekken te voeren over de waarde van geld. Zij kiezen thema’s en maken samen plannen: filantropie geldt dan als brug naar intergenerationele overdracht. Steeds meer families gebruiken geefstrategieën om met kinderen het gesprek aan te gaan over waarden, verantwoordelijkheid en visie. Dat versterkt niet alleen de familieband, maar ook de maatschappelijke betrokkenheid van de volgende generatie.
Er bestaan vanzelfsprekend verschillen tussen generaties in gebruik van informatiebronnen en (social) media, in motieven en manieren om te geven. Jongere gevers zijn kritischer op het werk van goede doelen en schenken vaker aan natuur- en milieuorganisaties of initiatieven voor sociale rechtvaardigheid, vanuit de wens om bij te dragen aan een betere wereld. Daarentegen richten oudere gevers zich meer op kunst, cultuur, onderwijs en wetenschap. Ook zijn ze trouwer aan goede doelen, waardoor zij zich voor langere tijd aan goede doelen verbinden.
'De kracht van filantropie ligt in collectieve actie'
Deze variëteit in geefgedrag weerspiegelt de diverse manieren waarop verschillende leeftijden filantropie benaderen. Toch delen zij een gemeenschappelijke visie: zij willen met donaties bijdragen aan de samenleving. Daarnaast is het gevoel van persoonlijke affiniteit met het goede doel een belangrijke gezamenlijke drijfveer voor jongere én oudere gevers.
Cijfers uit geefonderzoek
Uit recent geefonderzoek van ABN AMRO MeesPierson blijkt dat 83 procent van grote gevers dit jaar gedoneerd hebben. Met een gemiddeld donatiebedrag van bijna 9.500 per donateur voelen de respondenten betrokkenheid bij het werk van goede doelen. Tweederde van hen ziet doneren als een maatschappelijke plicht. Een meerderheid van de grote gevers wil vooral dichtbij huis impact maken. De geefbereidheid komt vooral voort uit de behoefte om een positieve bijdrage te leveren aan de samenleving.
Meer informatie?
Meer informatie over de uitkomsten van het meest recente onderzoek zijn op te vragen door te mailen naar filantropieadvies@nl.abnamro.com.
Krachten bundelen
Grote gevers zijn voorstander van betere samenwerking tussen goede doelen. Uit onderzoek van ABN AMRO blijkt dat zij het landschap onoverzichtelijk vinden, met te veel organisaties en versnippering.
Goede doelen en maatschappelijke organisaties noemen 2026 het ravijnjaar. Dit wordt het jaar waarin voor maatschappelijke organisaties in ontwikkelingshulp en kunst- en cultuur subsidiegelden van de overheid wegvallen. Organisaties kunnen alleen het niveau van werk en projecten handhaven door krachten te bundelen en een extra beroep te doen op particulieren en bedrijven voor donaties.
De kracht van filantropie ligt in collectieve actie; alleen door meer samen te werken, onze kennis te delen en te bemiddelen kunnen maatschappelijke organisaties onmisbaar werk blijven doen voor onze samenleving.
--
Dit artikel stond eerder in Vakblad fondsenwerving, jaargang 27, nummer 3, dat in augustus 2025 verscheen.
