Routeplanner voor verenigen

Eind 2015 stelde adviesbureau Capital Counsel in een onderzoeksrapport dat het bij de ruim honderd onderzochte goede doelen ontbrak aan een goede structuur met een duidelijke rolverdeling. Capital Counsel stelde dat veel van die organisaties het besturen als een collectieve verantwoordelijkheid zien, waardoor het onduidelijk was wie waarvoor verantwoordelijk was in de organisatie.

De toenmalige interim-directeur van het CBF Dedan Schmidt spoorde in de Volkskrant van 31 oktober van dat jaar bestuurders aan om de eigen organisatie nog eens onder de loep te nemen en zo nodig aanpassingen door te voeren. Het was dus geen verrassing dat ik Dedan weer tegenkwam in het recent verschenen boek 'Routeplanner voor verenigen'. Dedan, tegenwoordig directeur van de KNRM, zegt in een aanbeveling op de omslag: 'Veel interessante inzichten en modellen en het is beeldend en begrijpelijk.' Daar is geen woord te veel mee gezegd.

Het boek gaat over verenigen: het organiseren van mensen in een vereniging. Veel van wat er in behandeld wordt, is niet alleen van toepassing op verenigingen, maar ook op stichtingen. Dat geldt vooral voor die stichtingen die een (grote) achterban hebben, zoals goede doelen met vrijwilligers en gevers. Dergelijke stichtingen vertonen ook karakteristieken
van verenigingen.

Aandacht besteden aan je organisatie is niet het meest populaire gezelschapsspel. We hebben onze missie, we hebben gedreven mensen en er moet van alles gebeuren. De dagelijkse actualiteit bepaalt veel van waar we mee bezig zijn. Pas als de zaak vastloopt, blijkt dat ook organisaties onderhoud nodig hebben. Daaraan moet eigenlijk voortdurend aandacht worden besteed. En niet alleen op de momtenten dat dat wordt afgedwongen, door nieuwe privacyregels of omdat we in aanmerking willen komen voor de CBR Erkenning. Maar nu is er dat boek.

Dna van de vereniging

In het eerste deel wordt het DNA van de vereniging uitgelegd, de verschillende soorten verenigingen, de rechtsvormen en de ontwikkeling van de pioniersfase naar een groeiende organisatie. De kernfuncties worden helder in beeld gebracht. Het tweede deel beschrijft grondig en vanuit allerlei invalshoeken het betrekken van de mensen bij de vereniging, het besturen, de besluitvorming en de uitvoering. Ook op de inzet van vrijwilligers wordt ingegaan. Het wat kortere derde deel licht de principes toe achter verandering, iets waar elke vereniging mee te maken krijgt. Aan het einde is in deel vier een toolbox opgenomen. Heel handig is dat het boek de lezer in het begin helpt om snel te kiezen welke onderdelen voor hem of haar nu relevant zijn en welke later wel een keer aan de beurt komen.

Zoals gezegd is veel van wat dit boek beschrijft ook van toepassing op stichtingen in de goededoelen-wereld. Het boek biedt iedereen die in die organisaties een rol van betekenis speelt een prachtige kans om zich (weer eens) grondig te verdiepen in inrichting en functioneren. De inzichten die je ermee opdoet, zullen je helpen bij belangrijke zaken zoals een nieuw beleidsplan, het activeren van de vrijwilligers, het relevant blijven voor je achterban of het begrijpen en oplossen van een crisis waarin je bent terechtgekomen.