Nalatenschappen- en legatenwerving zit nog altijd in de lift. In twee artikelen nemen Ann-Sophie Bouckaert, Sanne Holvoet en Arjen van Ketel de ontwikkelingen van het kanaal in België en Nederland onder de loep.
Deze week: de groei, kansen en uitdagingen in Nederland. Arjen van Ketel zet de nieuwste inzichten uit de Legacy Monitor 2025 op een rij.
De wereld van fondsenwerving verandert en nalatenschappen spelen daarin een steeds grotere rol. Waar nalatenschappen vroeger vooral landden bij een selecte groep grote organisaties, zien we nu een bredere beweging: meer Nederlanders nemen goede doelen op in hun testament en steeds meer organisaties investeren in nalatenschappenwerving.
De Legacy Monitor Nederland 2025, uitgevoerd door Legacy Futures, biedt een benchmark en actueel inzicht in deze dynamische markt. Met data van deelnemende organisaties en CBF-data top-100 ontvangers van nalatenschappen laat het rapport zien waar we staan en waar we naartoe gaan. Voor de niet-deelnemende organisaties is nu een samenvatting beschikbaar.
De Nederlandse nalatenschappenmarkt blijft groeien en verbreden. Dat blijkt uit de nieuwste editie van de Legacy Monitor Nederland, een jaarlijks onderzoek dat sinds 2014 inzicht biedt in de inkomsten uit nalatenschappen bij goede doelen. In 2025 namen 39 organisaties deel, samen goed voor 227 miljoen euro aan inkomsten uit meer dan 3.500 testamentaire begunstigingen.
Recordgroei in 2023
Volgens cijfers van het CBF ontvingen de honderd grootste goede doelen in 2023 gezamenlijk 23 procent meer inkomsten uit nalatenschappen dan het jaar ervoor. Daarmee werd het hoogste niveau ooit bereikt. Over de afgelopen vijf jaar bedraagt de gemiddelde jaarlijkse groei 5,5 procent.
Vooruitblik: 4,6 miljard in tien jaar
De prognose tot 2033 is positief. Legacy Futures verwacht vanaf het huidige hoge peil een verdere gemiddelde jaarlijkse groei van 2,8 procent, wat neerkomt op een totaal van 4,6 miljard euro voor de top-100 organisaties. Factoren als demografie, vermogensontwikkeling en het herstel van de huizenprijzen dragen bij aan dit optimisme.
Breder palet aan goede doelen
Opvallend is dat deze groei breed gedragen wordt: zowel grote als kleinere organisaties zagen hun inkomsten stijgen. Sectoren als kunst & cultuur en dierenwelzijn springen eruit met respectievelijk 11,6 procent en 7,5 procent gemiddelde jaarlijkse groei over tien jaar. Toch blijft de sector Gezondheid het grootst in absolute bedragen, gevolgd door Internationaal en Mensenrechten: samen goed voor 62 procent van alle nalatenschapsinkomsten.
Nederlanders kiezen steeds vaker uit een breder scala aan organisaties om in hun testament op te nemen. Dit betekent kansen voor nieuwe en kleinere spelers, maar ook uitdagingen voor gevestigde namen. Het verschil tussen grote en kleine ontvangers neemt af, net als dat tussen sectoren en tussen oudere en jongere organisaties.
In 2023 kwam 32 procent van alle particuliere bijdragen voort uit nalatenschappen: een stijging ten opzichte van 28 procent in 2022. Deze trend onderstreept het groeiende belang van nalatenschappen als structurele inkomstenbron.
Diepgaande inzichten uit het consortium
De 39 deelnemende organisaties aan de Legacy Monitor vormen een uniek consortium. Zij ontvangen gemiddeld meer nalatenschappen en groeien sneller dan niet-deelnemende organisaties. Dankzij de benchmark kunnen deelnemers hun prestaties vergelijken, trends analyseren en daarmee hun promotie op een hoger plan brengen.
Wat valt op?
- Het aantal begunstigingen groeit sneller dan het aantal overledenen.
- Steeds meer mensen nemen een goed doel op in hun testament.
- Ook de gemiddelde waarde van nalatenschappen stijgt.
- Grote vermogens spelen een steeds belangrijkere rol.
- Een steeds groter deel van de erflaters kiest voor een percentage of het geheel van hun nalatenschap in plaats van een (kleiner) vast bedrag.
Investeringen
Ondanks de sterke groei blijven de budgetten voor nalatenschappenwerving relatief laag. Wel is er sinds de terugval in de coronaperiode een inhaalslag zichtbaar. Ook wat betreft de personeelsinzet blijft de promotie en het relatiemanagement van nalaten onderbelicht. In de grafiek zie je dat nu gemiddeld 32% van de inkomsten van goede doelen in de vorm van nalatenschappen wordt ontvangen. Het budget voor nalaten is echter slecht 3,3% van wat in totaal beschikbaar is voor communicatie en fondsenwerving. Ook de stafinzet blijft achter met 6,3%. De investeringen die wel gedaan worden, werpen hun vruchten af. Het aantal informatievragers en toezeggers groeit substantieel. Maar er ligt nog aanzienlijke ruimte om het potentieel verder te benutten.
Wervingskanalen: persoonlijk contact blijft cruciaal
Persoonlijk contact is en blijft het belangrijkste kanaal voor nalatenschappenwerving. Telefonisch contact wint aan belang ten opzichte van huisbezoek. Daarnaast spelen online, magazines en telemarketing een ondersteunende rol. De communicatie verschuift geleidelijk naar een bredere mix van middelen.
Afsluiting
De cijfers spreken voor zich: nalatenschappen zijn niet langer een niche, maar een essentiële pijler onder de inkomsten van goede doelen. Toch blijft het potentieel nog grotendeels onbenut. De Legacy Monitor laat zien dat investeren in nalatenschappen loont, niet alleen financieel, maar ook in het versterken van de band met donateurs. Voor fondsenwervers biedt dit rapport waardevolle inzichten, benchmarks en inspiratie om strategisch te groeien. Of je nu een gevestigde organisatie bent of net begint met nalatenschappenwerving: de toekomst ligt open. Het volgende onderzoek start in januari 2026.
--
Dit artikel stond eerder in Vakblad fondsenwerving, jaargang 27, nummer 4, dat in december 2025 verscheen.
