Dinsdag (3 juni) viel het kabinet Schoof nadat Geert Wilders de bewindspersonen van zijn PVV terugtrok. Daarmee kwam de coalitie tussen PVV, VVD, BBB en NSC na elf maanden tot een eind. In die periode heeft het kabinet weinig voor het maatschappelijk middenveld betekend. De eerste reacties uit de sector vocaliseren daarom vooral hoop op een andere handelswijze en een regering die kan doorpakken op de problemen waar zij zich mee bezig houden.
Goede Doelen Nederland
‘Het afgelopen jaar hebben de maatregelen van het kabinet ingrijpende gevolgen gehad voor een groot aantal goede doelen, vooral de bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking waren fors,’ zegt Margreet Plug, directeur van branchevereniging Goede Doelen Nederland tegen Vakblad fondsenwerving. ‘Goede Doelen Nederland heeft goede hoop op meer ruimte voor het maatschappelijk middenveld waarbij goede doelen sterk bijdragen aan een betere samenleving en waarin vrijwilligers worden gerespecteerd en gewaardeerd.’
Ontwikkelingssamenwerking
Partos, branchevereniging voor ontwikkelingsorganisaties, noemt de val van het kabinet een moment voor ‘herbezinning’, waarbij de geplande bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking weer van tafel moeten. ‘Nu ligt de weg open. Voor herstel, voor rechtvaardigheid en medemenselijkheid,’ schrijft directeur Liana Hoornweg. ‘De schade die is aangericht in de maanden dat minister Klever namens de extreemrechtse PVV aan het roer stond is groot. De aanpak van armoedebestrijding, klimaatverandering, vrouwenrechten en de steun voor mensenrechtenorganisaties is flink afgeschaald en de toekomst is onzeker. De Kamer is aan zet om dit kortzichtige beleid terug te draaien. Nu ligt de weg open.’
Het Liliane Fonds ziet een kans om de ‘draconische’ bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking terug te draaien. ‘Met het vertrek van de PVV uit de coalitie is ook het moment gekomen om de bezuinigingen terug te draaien en te zorgen dat de steun aan de kwetsbaarste groepen overeind blijft,’ zegt directeur Erik Ackerman.
Michiel Servaes, directeur van Oxfam Novib, reflecteert in zijn de reactie op de regeerperiode van Schoof I en concludeert: het was chaotisch, gericht op ego’s en vanuit kortzichtig belang. ‘Laten we ons snel weer richten op wat ons bindt en wat de wereld om ons heen van ons vraagt. Of het nu gaat om de strijd voor gelijkheid, het stoppen van genocide of de zorg voor de planeet. Politici: schud het extreemrechtse juk van Wilders nu van je af en doe dit nooit meer!’
Vluchtelingen
Ook VluchtelingenWerk hoopt op verandering na de val van het kabinet. ‘Nederland verdient beter’, kopt de organisatie boven haar reactie. ‘Vluchtelingen werden keer op keer neergezet als zondebok en als bedreiging voor onze samenleving. Die retoriek heeft veel schade aangericht.’
De organisatie wil niet dat Den Haag maanden stilvalt en roepen op om snel regie te pakken. Volgens directeur Frank Candel biedt de val een kans op nieuw beleid dat wél werkt. ‘Op leiderschap dat verbindt en op een samenleving waarin we niemand buiten sluiten.’
Natuur en milieu
Ook uit de natuur- en klimaatsector word de urgentie voor een ander perspectief benoemd, bijvoorbeeld door de Groene 11, een samenwerkingsverband tussen elf natuur- en klimaatorganisaties. ‘Het gaat niet goed met de natuur. Effectief natuur- en klimaatbeleid hebben daarom nú aandacht nodig. De kabinetsval mag geen verdere vertraging betekenen. Het is cruciaal dat er nu echt iemand op gaat komen voor de natuur, het klimaat en een gezonde leefomgeving. De Tweede Kamer is nu aan zet om door te pakken.’
Volgens Milieudefensie diende migratie de afgelopen anderhalf jaar te vaak als ‘afleidingsmanoeuvre voor het structurele onvermogen om fundamentele problemen aan te pakken’. Directeur Donald Pols voegt toe: ‘Dit is het moment voor echte keuzes. Voor rechtvaardigheid, klimaatactie en voor een samenleving waarin iedereen meetelt – niet alleen de rijksten en de vervuilers.’
Pim van der Feltz, directeur van Natuurmonumenten, hoopt op verandering in het beleid van het komende kabinet. ‘Het is cruciaal dat de politiek op gaat komen voor de natuur en een gezonde leefomgeving, nu en na de verkiezingen,’ zegt hij.
Mensenrechten
Belangenorganisatie voor de LHBTI+-gemeenschap, COC Nederland, is niet rouwig dat het kabinet is gevallen. ‘We hopen dat het ervoor zorgt dat er meer aandacht komt voor veiligheid en mensenrechten voor de regenbooggemeenschap en andere minderheden. De PVV was eigenlijk bij elk voorstel dat er op dit gebied gedaan is tegen onze gemeenschap.’
