De Eerste Kamer heeft dinsdag een wetsvoorstel goedgekeurd van demissionair minister Sander Dekker (VVD, Rechtsbescherming) die rechters meer mogelijkheden geeft om antidemocratische en ondermijnende organisaties te verbieden en te ontbinden. Dat maakt het ministerie van Justitie en Veiligheid vandaag bekend. De wetswijziging raakt ook aan non-profitorganisaties wiens acties potentieel de samenleving kunnen ontwrichten.
De aanscherping van de wet maakt het voor het Openbaar Ministerie (OM) makkelijker om te bewijzen dat een organisatie moet worden verboden. De betekenis van het betreffende artikel van het Burgerlijk Wetboek is duidelijker, sneller en makkelijker toepasbaar. Wat in Nederland ‘in strijd is met de openbare orde’ is ook verduidelijkt.
De rechter kan al door de nieuwe wet al tijdens een lopende procedure activiteiten van een organisatie stopzetten. Zo’n bevel negeren is strafbaar. Gaan organisaties toch door, kunnen betrokkenen een dubbel zo zware straf tegemoet zien: een gevangenisstraf van twee jaar (nu is één jaar gebruikelijk).
'Doorstarts' onmogelijk gemaakt
Verder richt de nieuwe wet zich op het bemoeilijken van 'doorstarts' van organisaties. Zo kunnen individuele bestuurders worden aangepakt. Leidinggevenden van verboden organisaties krijgen in principe een bestuursverbod van drie jaar of meer, om te voorkomen dat zij door kunnen gaan met hun antidemocratische activiteiten. Om feniks-organisaties tegen te werken kunnen de middelen van een verboden organisatie aan de staat worden toebedeeld, zodat die niet overgeheveld kunnen worden naar een andere partij.
Dekker: ‘De democratische rechtsorde is het fundament onder onze open en tolerante samenleving. De vrijheden in onze samenleving moeten we koesteren, maar ook verdedigen tegen krachten die deze bedreigen. Met deze wet kan de rechter organisaties die in strijd komen met onze openbare orde sneller en effectiever verbieden.’